Siyaset ve Hukuk Felsefesi (G.Agamben-T.Hobbes-C.Schmitt)

Merhaba, sevgili izleyen.

Ders boyunca siyaset felsefesine ters köşe yaptırmış bir alman filozof Carl Schmitt’in istisna, kural, olağanüstü hal, hukuk, şiddet, egemen, kral, sınıf gibi konuları içeren Siyasal İlahiyat (Political Theology) kitabından bahsedilecektir. Siyaset ve hukuk felsefesi olarak başlattığım bu serinin ilk dersi C. Schmitt ile başlayacak, G. Agamben’in Kutsal İnsan’ı ile başka bir ders üzerinden seri olarak devam edecektir. Özellikle hukuk, felsefe, siyasal gibi başat konulara değinerek ilerleyecek bu serinin ilk dersinde, devlet, egemen ve hukuk arasında ortaya çıkan şiddetin temellerine değinilecektir. “Hukuk şiddetin neden bizatihi kendisidir? Hakikatler neden yasaları kurmaz? Ahlak olmadan yaşanabilir mi? Devletsiz bir hukuk düşünülebilir mi? Sınıf çeşitliliği hukuku nasıl egemen hale getirir? Olağanüstü hal neden acımasız bir süreçtir?” gibi sorulara cevap aranacaktır.

Ders Sonrasında veya Öncesinde Yapman Gerekenler

İzle

· Arınma Gecesi Serisi

· The Walking Dead

· Mad Max (Fury Road)

· The Trial (1962)

· Brazil (1985)

· THX 1138 (1971)

· Equilibrium (2002)

· Kenan Evren Darbe Konuşması

Oku

• C. Schmitt: Siyasal ya da Siyasi İlahiyat

• T. Hobbes: Leviathan

• H. Arendt: Kötülüğün Sıradanlığı

• Machiavelli: Prens

• G. Agamben: Kutsal İnsan

Dersteki notlar:

Egemen, olağanüstü hale karar verendir.

"Devletin ve ulusun varlığına yönelik büyük bir tehdit veya tehlikenin ortadan kaldırılması ve olağan hukuk düzenine dönmek amacıyla GEÇİCİ BİR SÜRE yürütme organının yetki alanının olağan dönemlere göre genişletilmesi, bu bağlamda temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasıdır.”

• Antagonizmalar (Çatışmalar)

• İstisnalar kaideyi kurar.

• Hobbes'un da aynı desizyonist düşünceyle ulaştığı çözümdür: Yasayı yapan otoritedir, hakikat değil.

• Tümeli kuran istisnadır.

• OHAL hukuku askıya alarak hukuku korur. Devletin ne yapacağı keyfidir hukuku korumak adına.

• Hukuk her şeyin üstünde değildir OHAL yüzünden.

• İstisnanın ne olduğunu tanımlayan ve onun üzerinden karar veren şey gerçek egemendir.

• Kural, yalnızca istisna sayesinde yaşar. İstisnalar gerçek hayatın gücü, tekrarlamaktan katılaşmış mekanizmanın kabuğunu kırar.

• Kant'ın evrensel ahlak yasasının imkansız oluşu

• "Devletin veya hükümdarın iradesi, hukukun nihai kaynağı değil, halkın yaşamından doğan hukuki bilinci ifade etmekle görevlendirilen bir halk organıdır."

• "Din gibi devletin de özü, insanlığın kendi kendisinden duyduğu korkudur." (Arınma Gecesi filmi tam olarak buna örnektir.)

• Herkesin herkesle savaşı

Diğer ders Siyaset ve Hukuk Felsefesi 1 dersinin devamıdır. Ders, Agamben'in Kutsal İnsan'ından ilk iki bölüm ve farklı kitaplar eşliğinde işlenecektir. Serinin devamı Agamben ile devam edecektir.

Notlar 1:

· Egemen hukuk düzeninin hem içinde hem de dışındadır.

· Egemen düzenin geçerliliğini askıya alma yetkisi verdiği kişi ise, o zaman, egemen, hukuk düzeninin dışında bulunmasına rağmen bu düzene aittir; çünkü bu durumda anayasanın tamamen askıya alınıp alınmayacağına karar vermek kişiye düşer.

· Egemen hukukun geçerliliğini askıya alma konusunda yasal yetkiye sahip olmakla, kendisini yasal olarak hukukun dışında tutuyor.

· Hukuk kendisinin dışındadır.

· Hukukun dışındaki egemen olarak ben, hiçbir şeyin hukukun dışında olmadığını ilan ediyorum.

· İstisna olarak dışlanan şey, kuralla ilişkisini kuralın askıya alınması biçiminde devam ettiriyor.

· Tamamen dışarıya terk edilen bir şey değil, dışarıda tutulan bir şeydir.

· Deleuze, "...egemen sadece içine alabildiği şeylere hükmedendir..."

· Sistem, bir aşırılıkla karşı karşıya kaldığı zaman, kendisini aşan bu şeyi yasaklamak suretiyle içine alır ve bu şekilde de kendisini kendisinin dışına taşır.

· Hegel "...Dil, dışsallığın içsellik olduğu kadar içselliğin de dışsallık olduğu mükemmel bir şeydir..." Bu anlamda, konuşmak daima yasa koymadır.

· Kendisinin belli bir sınıfa ait olduğunu göstermek, halbuki sınıfını gösterdiği ve sınıfının sınırını çizdiği anda bu sınıfın dışına çıkan bir şeydir.

Notlar 2:

· Zoe/Bios: Üreme, Üretme/Siyaset ve entelektüellik

· Oikos/Polis: Köy/Şehir-Para Odaklı/

· Foucault İktidarın Gözü ’nde “İktidar bedenin içinde mesafe katetmiştir, yine bedenin içinde saldırıya uğramış bulur kendini…” der.

· Toprak egemenliği: Devletten, nüfus Devletine geçiş ve bunun sonucu olarak da egemen iktidar ilgilendiren bir sorun olarak ulusun sağlığı ve biyolojik hayatının önemindeki artış üzerinde odaklanmaya başlıyordu.

· Çağımızda siyasetin tamamen bir biyo-siyasete dönüşmesi

· “…citoyen [vatandaş] değil, bunun yerine saf ve basit bir corpus’tur [bedendir]…”

· Egemin ilk yaptığı etkinlik, biyosiyasal beden yaratmak.

· Teknolojiyi kullanmak suretiyle deyim yerindeyse kendine uygun uysal bedenleri yaratan söz konusu yeni biyo-iktidarı ulaştığı disiplinci denetim olmasaydı, bugün modern devlet diye bir şey olmazdı

· Peter Sloterdijk- Sinik Aklın Eleştirisi (…mış gibi yapmak) ve İnsan Hakları

Okuyabilirsin:

Foucault, Michel. Cinselliğin Tarihi, çev. Hülya Uğur Tanrıöver, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2007.

Foucault, Michel. İktidarın Gözü, çev. Işık Ergüden, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2012.

Hardt, Michael ve Antonio Negri. İmparatorluk, çev. Abdullah Yılmaz, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2008.

Agamben, Giorgio. Kutsal İnsan, çev. İsmail Türkmen, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2011. (İlk İki Bölüm)

Aristoteles. Politika, çev. Mete Tunçay, İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları, 1983.

Schmitt C, Siyasal Kavramı ve Siyasal İlahiyat

Hobbes, T. Leviathan