Akreditif ve Dış Ticaret , İhracat

Akreditif, ithalatçının talebi üzerine ithalatçının bankası tarafından, akreditif şartlarında belirtilen malların yüklendiğini veya hizmetin yerine getirildiğini gösteren vesaikin, belirlenen süre içinde ihracatçı tarafından ibrazı karşılığında, bedelin ödeneceğini taahhüt eden şartlı bir banka garantisidir.

Uluslararası ticarette ihracatçı ve ithalatçı birbirlerini çok iyi tanımadığından karşılıklı bir güvensizlik ve risk söz konusudur. İhracatçı, sattığı malın bedelini tahsil etmek isterken, alıcı da sözleşmede tanımlanan malları zamanında almak amacındadır. Bu noktada akreditifler her iki tarafa da en yüksek düzeyde güvence sağlayan ödeme türü olma özelliğini taşır. Çünkü alıcı açısından sözleşme şartlarına uyulması halinde ödeme yükümlülüğü bulunmakta, aksi takdirde ödeme yapılmamaktadır. Satıcı açısından ise akreditif şartlarının gerçekleştirilmesi halinde ödeme banka tarafından garanti altına alınmış olmaktadır.

İthalatçının talimatına istinaden açılan bir akreditif ihracatçının ülkesindeki bir banka tarafından ihracatçıya ihbar edilecektir.

Teyitli Akreditifler

Amir bankaların geri dönülemez ödeme yükümlülüğü bazı durumlarda ihracatçılar için yeterli olmayabilir ve ihracatçı kendi ülkesindeki bir bankadan ödemeyi taahhüt etmesini isteyebilir. Tarafınıza açılacak akreditiflere Banka tarafından teyit eklenmesini sağlayarak ödemeler için ekstra güvenlik elde edebilirsiniz.

Alıcı açısından avantajları :

• Banka akreditif şartlarını yerine getirmeyen ya da eksik gerçekleştiren satıcıya ödeme yapmadığı için alıcı güvence altında olur.

• Malların sözleşme şartlarına uygun ve vadesinde yüklenmesini sağlar. Aksi halde, satıcıya ödeme yapılmaz.

Satıcı açısından avantajları :

• Malın sevk edilmesi ve vesaikin akreditif şartlarına ve uluslararası ticaret kurallarına uygun olarak hazırlanması durumunda; ödemeyi akreditifi açan banka kesin olarak taahhüt ettiğinden alacak garanti altındadır.

• Akreditifte belirlenen şartları yerine getirdiği anda ödeme yapıldığı için satıcıya finansman kolaylığı sağlar.

Taraflar

Amir – İthalatçı – Alıcı :

Akreditifin açılması için talepte bulunan taraftır. Akreditifin açılışıyla ilgili tüm detayları amir bankaya iletir. Amirin ihtiyacı olan tüm bilgileri bankasına bir defada vermesi kendi yararınadır, aksi takdirde akreditif açıldıktan sonra yapacağı değişiklikler ihracatçının kabul etmesine tabi olacaktır.

Lehdar – İhracatçı - Satıcı:

Akreditifin açıldığı, akreditife konu olan malın ya da hizmetin satıcısı konumundaki taraftır. Akreditif şartlarına uygun vesaiki hazırlayarak bankasına ibraz etmekle yükümlüdür. Uygun ibrazda bulunmaya lehdar akreditifin güvencesinden faydalanamaz.

Amir banka:

Amirin talebi üzerine veya kendi adına bir akreditif açan banka anlamına gelir. Amir banka akreditifi açmakla lehdara karşı dönülemez bir ödeme taahhüdüne girer

Teyit Bankası:

Amir bankanın talebi veya verdiği yetki üzerine akreditife teyidini ekleyen banka anlamına gelir. Teyit bankasının bu yetkiyi kabul etmesi durumunda lehtara karşı amir banka gibi dönülemez bir ödeme taahhüdüne girer.

Görevli Banka:

Amir banka tarafından kendisine ibrazı karşılama yani uygun bir ibraz üzerine ödeme yapma yetkisi verilen bankadır. ‘Available with any bank’ olarak açılan akreditiflerde görevli banka herhangi bir bankadır. Teyit bankasının aksine görevli banka ibrazı karşılamakla yükümlü olmayıp, ibrazı karşıladığı durumda bunu amir banka veya varsa teyit bankası adına yapar.

İhbar Bankası:

Lehtara akreditif açılışını ihbar eden taraftır. Lehtarlar genellikle amir bankanın bulunduğu ülkeden farklı bir ülkede bulunduğundan akreditifler ihbar bankası kanalıyla ihbar edilirler. İhbar bankasının akreditifin gerçekliğini tespit etmek dışında bir sorumluluğu yoktur.

Çeşitleri

Vesaik İbrazında Ödemeli Akreditif (By Payment L/C)

Ödemenin akreditif şartlarına uygun vesaikin ibraz edilmesinin ardından yapıldığı akreditiflerdir.

Vadeli Akreditifler (By Deferred Payment L/C)

Akreditifte istenen evrakların amir banka, teyit bankası ya da görevli banka nezdinde uygun bulunmasının ardından ödemenin belirlenen bir vadede ödeneceğinin taahhüt edildiği akreditiflerdir.

Kabul Kredili Akreditifler (By Acceptance L/C)

Akreditifte istenen evrakların ve poliçenin amir banka, teyit bankası ya da görevli banka nezdinde uygun bulunmasının ardından ödemenin poliçe vadesinde gerçekleştirildiği akreditiflerdir.

İştira Akreditifleri (By Negotiation L/C)

Akreditif altında ibraz edilen uygun vesaikin akreditifte kendisine iştira yetkisi verilmiş bir tarafça değerinin verilerek satın alınmasıdır.

Karışık Ödemeli Akreditifler (By Mixed Payment L/C)

Ödemenin bir kısmının ibraz karşılığında (sight) kalan kısımlarının da peşin ya da vadeli olarak ödenmesine imkan veren akreditif türüdür.

Rotatif/Döner Akreditifler (Revolving L/C)

Alıcı ve satıcının uzun dönemli bir ticari ilişkisinin bulunduğu ve sürekli bir mal sevkiyatının gerçekleştiği durumlarda tercih edilen bir akreditif türüdür. Rotatif akreditifler yeni bir akreditif açılması için bankaya başvurulmaksızın, var olan akreditifin belirli şartlar dahilinde kendiliğinden yenilenmesine olanak sağlayan akreditiflerdir.

Devredilebilir Akreditifler (Transferable L/C)

Genellikle lehtarın akreditife konu malın üreticisi olmadığı durumlarda tercih edilen ve lehtar tarafından akreditiften doğan hak ve yükümlülüklerin üçüncü bir kişiye ya da kişilere devredilmesine olanak sağlayan akreditiflerdir.

Karşılıklı Akreditifler (Back to Back L/C)

Satıcı kendi lehine açılmış olan bir akreditif çerçevesinde temin etmek zorunda olduğu malları başka bir ülkede bulunan asıl satıcıdan alarak akreditif amirine gönderebilir. Orijinal akreditifin lehtarı tarafından asıl satıcı lehine açılan bu akreditife back to back akreditif denilmektedir.

Peşin Ödemeli Akreditifler (Red Clause L/C)

Bu tür akreditifler genellikle sevkiyat öncesinde satıcının finansman ihtiyacının karşılanması amacıyla kullanılır. Akreditife konu malların imalatı için satıcı, ihtiyacı olan bir kısım ödemeyi alıcıdan avans niteliğinde talep edebilir, alıcının bu durumu kabul edip açılacak akreditife bu tutarı şart olarak koyması peşin ödemeli akreditif olarak adlandırılır.

Teminat Akreditifi (Standby L/C)

Standby akreditifler daha ziyade uluslararası müteahhitlik işlerinde kullanılan, bir çeşit teminat mektubudur.Standby akreditifte, normal akreditif uygulamasının aksine, belirli bir belgenin ibrazı halinde değil, hatalı ve olumsuz bir durumun ortaya çıkması halinde ödeme yapılmaktadır.